گلدن لایف

 

ویتامین‌ها خانواده‌ای از ترکیبات آلی هستند که در مقادیر کم برای متابولیسم طبیعی بدن ضروری هستند. ازآنجایی‌که ویتامین‌ها به‌استثنای ویتامین D توسط انسان قابل سنتز نیستند، برای جلوگیری از اختلالات متابولیسم باید در رژیم غذایی مصرف شوند.

دسته‌بندی ویتامین‌ها

 

ویتامین‌ها را به‌طورکلی در دو گروه ویتامین‌های محلول در چربی و ویتامین‌های محلول در آب تقسیم‌بندی می‌کنند.

ویتامین‌های محلول در آب

۹ ویتامین محلول در آب وجود دارد که در بدن ذخیره نمی‌شوند.
تمامی ویتامین‌های محلول در آب از طریق ادرار دفع می‌شوند. اگرچه مقدار کمی از این ویتامین‌ها در بدن ذخیره می‌شوند، اما مصرف این ویتامین‌ها باید به‌طور منظم باشد تا از عوارض کمبود ناشی از آن‌ها در بدن جلوگیری شود. ویتامین B12 تنها ویتامین محلول در آب است که می‌تواند برای سال‌ها در کبد ذخیره شود.

ویتامین‌های محلول در چربی

این دسته از ویتامین‌ها در بافت‌های چربی بدن ذخیره می‌شوند. چهار ویتامین محلول در چربی شامل ویتامین‌های A ،D ،E  و K هستند. ویتامین‌های محلول در چربی همراه وعده‌های غذایی چرب به‌ سادگی جذب بدن می‌شوند.
بعضی از فاکتورهای شبه ویتامینی مانند «کولین» و «کارنیتین» نیز برای فعالیت‌های روزانه بدن مورد نیاز هستند.

 

مواد معدنی 

مواد معدنی عناصر غیرآلی هستند. این مواد برای سلامت بدن ما ضروری‌اند و انجام بسیاری از کارها ازجمله داشتن استخوان‌های سالم و قوی، عملکرد طبیعی ماهیچه‌ها، قلب و مغز، ساخت بسیاری از آنزیم‌ها و هورمون‌ها وابسته به آن‌هاست. 

مواد معدنی به دو گروه ماکرومینرال و میکرومینرال تقسیم می‌شوند. این دو دسته ماده معدنی به یک اندازه برای بدن اهمیت دارند، ولی میکرومینرال‌ها با مقادیر بسیار کمتری موردنیاز بدن انسان هستند.

مواد معدنی «ضروری»، یعنی آن‌هایی که برای سلامت انسان ضروری هستند، به دو گروه مهم طبقه‌بندی می‌شوند: مواد معدنی اصلی (ماکرومینرال) و مواد معدنی کمیاب (میکرومینرال).
مواد معدنی اصلی که در بدن به مقدار زیاد استفاده و ذخیره می‌شوند، عبارت‌اند از: کلسیم، کلرید، منیزیم، فسفر، پتاسیم، سدیم و گوگرد.
مواد معدنی کمیاب به‌اندازه‌ی مواد معدنی اصلی برای سلامتی ما حیاتی هستند، اما ما به مقادیر زیادی به آن‌ها نیاز نداریم. این دسته مواد معدنی عبارتند از کروم، مس، فلوراید، ید، آهن، منگنز، مولیبدن، سلنیوم و روی.

مکمل های مولتی ویتامین چه ترکیباتی دارند؟

مولتی‌ویتامین‌ها مکمل‌هایی هستند که حاوی بسیاری از ویتامین‌ها و مواد معدنی مختلف می‌باشند، گاهی اوقات در کنار سایر مواد هم قرار می‌گیرند که ممکن است از طریق رژیم غذایی دریافت نشوند و یا به طور معمول در غذاها و سایر منابع طبیعی به آسانی یافت نشوند.
مکمل‌ها در اشکال مختلفی ازجمله قرص، کپسول، آدامس جویدنی، پاستیل، پودر و مایعات موجود هستند.

 

خواص قرص های مولتی‌ویتامین

اگرچه مکمل‌های غذایی مانند مولتی‌مینرال‌ها و مولتی‌ویتامین‌ها نباید جایگزین یک رژیم غذایی سالم و متعادل شوند، اما می‌توانند به پر کردن کمبود‌های تغذیه‌ای برای افرادی که در معرض خطر کمبود هستند یا کسانی که نیاز به حمایت تغذیه‌ای اضافی دارند، کمک کنند و همچنین برای درمان کمبود ویتامین ناشی از بیماری، بارداری، تغذیه نامناسب، اختلالات گوارشی و بسیاری از شرایط دیگر استفاده می‌شوند.

شیوع کمبود ویتامین در میان افرادی که از یک رژیم غذایی نامتعادل استفاده می‌کنند، به‌ویژه در افراد مسن، بیشتر از حد معمول است و همچنین بارداری و مصرف الکل ممکن است نیاز به برخی ویتامین‌ها را افزایش دهد. مولتی‌ویتامین‌ها می‌توانند سلامتی را بهبود بخشند، عادات غذایی نادرست را جبران کنند. با این‌حال، نقش مکمل ویتامین در پیشگیری یا معکوس کردن بسیاری از بیماری‌های مزمن کمتر مشخص‌شده است و مطالعات ارزیابی اثرات مکمل‌های ویتامین متغیر بوده است. 

Physicians' Health Study بهترین مطالعه‌ای است که تاکنون انجام ‌شده است و تنها کارآزمایی بالینی در مقیاس بزرگ بود که مولتی‌ویتامین معمول مصرف‌شده را مانند آنچه اکثر مردم مصرف می‌کنند، آزمایش کرده است. گروه بزرگی از آقایان، یا یک قرص مولتی‌ویتامین یا یک قرص دارونما برای بیش از یک دهه مصرف کردند.

نتایج نشان داده است مصرف مولتی‌ویتامین با کاهش اندکی در سرطان و آب‌مروارید همراه بوده است، اما هیچ اثر محافظتی در برابر بیماری‌های قلبی عروقی یا کاهش عملکرد ذهنی وجود ندارد. مکمل مولتی‌ویتامین کم‌خطر و کم‌هزینه است و به پر کردن کمبود‌های احتمالی در رژیم غذایی که افراد ممکن است داشته باشند کمک می‌کند.

همچنین طی مطالعه‌ای محققان تأثیر استفاده طولانی‌مدت مولتی‌ویتامین در مردان سالم را بر جنبه‌های مختلف سلامت مورد بررسی قرار دادند:

 

• سرطان: مردان 8 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان بودند. بیشترین اثر محافظتی در مردان با سابقه سرطان بود.
• بینایی: خطر ابتلا به آب ‌مروارید کاهش یافت.
• بیماری‌های قلبی عروقی: هیچ محافظتی در برابر حملات قلبی، سکته مغزی یا مرگ ناشی از بیماری‌های قلبی عروقی وجود ندارد.
• مغز: هیچ محافظتی در برابر کاهش حافظه یا مهارت‌های ذهنی ندارد.

 

چه کسانی باید مکمل مولتی‌ویتامین مصرف کنند؟

 

• افرادی که کمبود مواد مغذی خاصی دارند.
• افرادی که انرژی دریافتی آنها کم است (کمتر از 1600 کیلو کالری در روز).
• افرادی که رژیم‌ غذایی گیاهخواری دارند (وگان‌ها) و افراد مسن‌تر مبتلا به گاستریت ( التهاب معده) ممکن است به ویتامین B12 نیاز داشته باشد.
• افرادی که عدم تحمل لاکتوز یا آلرژی به شیر دارند و یا اینکه به ‌اندازه کافی فرآورده‌های شیری مصرف نمی‌کنند نیاز به  دریافت مکمل کلسیم و ویتامین D دارند.
• افرادی که در مراحل خاصی از زندگی هستند ممکن است به مکمل‌های غذایی خاصی نیاز داشته باشد. مثلاً، نوزادان به ویتامین دی، آهن و فلوراید نیاز دارند. زنان باردار به فولات و آهن نیاز داشته باشند. بزرگسالان مسن‌تر ممکن است به ویتامین B12 و ویتامین D نیاز داشته باشد.
• افراد مبتلابه دژنراسیون ماکولا (مشکل چشمی شایع در افراد مسن با لکه‌های زرد) ممکن است به آنتی‌اکسیدانها و مواد معدنی نیاز داشته باشند.
• افرادی که بیماری‌ها، عفونت‌ها یا جراحات دارند یا تحت عمل جراحی قرارگرفته‌اند که در مصرف، جذب، متابولیسم ، دفع مواد مغذی اختلال دارند، ممکن است نیاز به مکمل‌های غذایی خاص داشته باشد.
• افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که در استفاده بدن از مواد مغذی خاص اختلال ایجاد می‌کنند، ممکن است به مکمل‌های غذایی خاص نیاز داشته باشند.

چه کسانی نباید قرص مولتی ویتامین مصرف کنند؟

 

• مردان وزنان یائسه نباید مکمل آهن مصرف کنند، زیرا آهن اضافی مضر است و عموماً احتمال مسمومیت بیشتری دارد.

• افرادی که سیگار می‌کشند نباید مکمل‌های بتاکاروتن مصرف کنند. زیرا دوزهای بالا خطر سرطان ریه را افزایش می‌دهد.

• زنان یائسه نباید از مکمل‌های ویتامین A استفاده کنند، زیرا رتینول اضافی با افزایش خطر شکستگی لگن مرتبط است.

 

 

بهترین زمان مصرف قرص مولتی‌ویتامین 

 

• حتماً برچسب مولتی‌ویتامین‌ها را بخوانید و دستورالعمل‌های دوز توصیه‌شده را دنبال کنید، البته بیشتر مولتی‌ویتامین‌ها باید یک یا دو بار در روز مصرف شوند.
• شما باید مولتی‌ویتامین‌های خود را صبح‌ها همراه با غذا مصرف کنید تا بتوانید جذب آن را راحت‌تر کنید. به یاد داشته باشید، مهم‌ترین چیز این است که دریافت آن را به بخشی از برنامه روزانه خود تبدیل کنید.
• اگر صبحانه شما حاوی مقادیر قابل‌توجهی چربی یا روغن نباشد، جذب ویتامین‌های محلول در چربی کاهش خواهد یافت. در این صورت، مولتی‌ویتامین خود را با وعده غذایی نهار مصرف کنید.

 

• مولتی‌ویتامین‌ها و مواد معدنی را به‌طور مرتب استفاده کنید تا تأثیر بهتری داشته باشد.
• اگر مکمل‌های جداگانه‌ای مصرف می‌کنید که مقادیر زیادی از یک نوع ویتامین یا مواد معدنی دارند، توجه داشته باشید که این مکمل‌ها می‌توانند با مقادیر کمتری از سایر مواد مغذی رقابت کند. آن را در زمان متفاوتی از روز مصرف کنید زیرا برای مثال مقدار زیاد کلسیم باعث کاهش جذب مواد معدنی موجود در مولتی‌ویتامین شما مانند منیزیم، آهن، مس و روی می‌شود. 
• از مصرف هم‌زمان بیش از یک محصول مولتی‌ویتامین خودداری کنید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دهد. مصرف هم‌زمان محصولات مشابه می‌تواند منجر به مصرف بیش‌ازحد یا عوارض جانبی جدی شود.
• اگر مولتی‌ویتامین و مواد معدنی حاوی پتاسیم است، از استفاده جایگزین‌های نمک در رژیم غذایی خودداری کنید. اگر رژیم غذایی کم‌نمک دارید، قبل از مصرف مکمل ویتامین یا مواد معدنی با پزشک خود مشورت کنید.
• مکمل را همراه با یک لیوان پر از آب مصرف کنید و مکمل‌ها را با شیر، سایر محصولات لبنی، مکمل‌های کلسیم یا آنتی‌اسیدهای حاوی کلسیم مصرف نکنید. کلسیم ممکن است جذب برخی مواد معدنی را برای بدن شما دشوارتر کند.

حساسیت و عوارض مولتی‌ویتامین‌ها

مولتی‌ویتامین‌ها برای کسانی که نمی‌توانند تنها از طریق رژیم غذایی روزانه نیاز خود به مواد مغذی را تأمین کنند مفید است. با این‌حال، مولتی‌ویتامین‌ها نمی‌توانند جایگزین یک رژیم غذایی متعادل شوند و مصرف مقادیر زیاد آن‌ها ممکن است منجر به عوارض جانبی از ناراحتی خفیف معده تا مشکلات شدید کبدی و قلبی شود.
هنگام مصرف مولتی‌ویتامین، احتمال بروز برخی عوارض جانبی وجود دارد که عبارت‌اند از:

 

• یبوست
• اسهال
• ناراحتی معده
• حالت تهوع

این عوارض جانبی مربوط به دستگاه گوارش عموماً جزئی و اغلب موقتی هستند. با عادت کردن بدن به مصرف مولتی‌ویتامین، آن‌ها ناپدید می‌شوند. بااین‌وجود، در صورت تداوم علائم، برای کمک بیشتر با پزشک مشورت کنید.

ویتامین‌های محلول در چربی (ویتامین‌های A، D، E،K ) به‌طورکلی سمی‌تر از ویتامین‌های محلول در آب هستند و باید به دوز مصرفی آن‌ها و نیاز روزانه مصرفی دقت شود و مصرف بیش‌ازحد این ویتامین‌ها می‌تواند عوارض جانبی جدی یا تهدیدکننده زندگی را در صورت مصرف در مقادیر زیاد ایجاد کند، همچنین در صورت مصرف بیش‌ازحد، برخی از مواد معدنی نیز ممکن است علائم جدی اوردوز را ایجاد کنند.

علائم مصرف بیش‌ازحد ممکن است شامل افزایش تشنگی یا ادرار، درد شدید معده، استفراغ، اسهال خونی، مدفوع سیاه و قیری، ریزش مو، پوسته‌شدن پوست، احساس گزگز در داخل یا اطراف دهان، تغییر در دوره‌های قاعدگی، کاهش وزن، سردرد شدید، کمر شدید باشد. درد، خون در ادرار، رنگ‌پریدگی پوست، کبودی یا خونریزی آسان، خواب‌آلودگی شدید، ضربان قلب آهسته، تنفس کم‌عمق، نبض ضعیف و تند، گیجی، ضعف عضلانی، پوست سرد و لطیف، لب‌های آبی و تشنج.

همچنین برخی از مولتی‌ویتامین‌ها حاوی ترکیباتی به‌غیراز ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند مانند ترکیبات گیاهی، که بعد از مطالعه ترکیبات رو برچسب مولتی‌ویتامین باید عوارض جانبی ترکیب مربوطه موردبررسی قرار گیرد و با پزشک مربوطه مشورت گردد.

تداخلات دارویی مولتی‌ویتامین‌ها

مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی می‌توانند با برخی داروها تداخل داشته باشند یا بر نحوه عملکرد داروها در بدن شما تأثیر بگذارند. قبل از استفاده از مولتی‌ویتامین و مواد معدنی همراه با سایر داروها با پزشک مشورت کنید.
داروهایی نظیر:

• ترتینوئین یا ایزوترتینوئین (دوز درمانی ویتامین A برای درمان آکنه و جوش)؛
• آنتی‌اسیدها؛
• آنتی‌بیوتیک‌ها؛
• دیورتیکها
• داروهای قلب یا فشارخون؛
• NSAID ها (داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی) - ایبوپروفن (ادویل)، ناپروکسن (Aleve)، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ایندومتاسین، ملوکسیکام و غیره.

سایر داروها ممکن است بر مولتی‌ویتامین‌ها و مواد معدنی تأثیر بگذارند، ازجمله داروهای تجویزی و یا بدون نسخه، ویتامین‌ها و محصولات گیاهی که حتما باید با مشورت پزشک دریافت گردد. همه تداخلات دارویی ممکن در اینجا ذکر نشده است.